Inmiddels ben ik alweer zo’n twee jaar voorganger van de BGA. Wat me opviel in de gemeente (en daarbuiten) is de enorme drukte waar men onder gebukt gaat. Zeker de periodes na de coronagolven brachten een eindeloze stroom aan activiteiten mee. Naast werk, naast gezin, naast kerk. In zó'n beetje elk 'hoe-gaat-het-rondje' aan het begin van een vergadering, deelt men regelmatig iets van deze druk op het leven.
Dit gaat ook niet aan mij persoonlijk voorbij. We leven het Amersfoortse leven van de tweeverdiener in de buitenwijk, inclusief een uitlaatservice voor de hond, een schema voor wie wanneer wat doet in huis en eindeloze afspraken in de avonden. Het is een leven waarin het geestelijke leven naar de randen van het bestaan wordt geduwd. Een leven waarin een dagelijkse, korte podcast met een meditatie al meer dan genoeg is - of teveel. Ook in de praktijk van de gemeente is dit voelbaar: altijd vacatures, veel dezelfde mensen in verschillende dragende functies en een brede rand om de gemeente heen van mensen die min of meer betrokken zijn.
Het is tegen deze achtergrond dat ik in het voorjaar van 2022 een vraag kreeg: 'maken jullie in de gemeente initieel ruimte voor God?'. Het was een vraag die ergens bleef haken. Misschien omdat 'ruimte maken voor God' praktisch zo vaak lijkt samen te vallen met het organiseren van activiteiten. Misschien omdat er ergens een lonkend perspectief zichtbaar wordt in het 'initieel ruimte maken voor God'. Wat is dat? Hoe werkt dat? Wat doet dat?
In het nadenken over deze vraag moest ik denken aan die groep van 100 mensen aan het begin van het boek Handelingen. Ze hadden meegemaakt hoe hun rabbi door de autoriteiten gevangen genomen, gemarteld en gekruisigd werd. Maar daar was het niet bij gebleven. Er waren ontmoetingen met een levende Heer. Hij had opdrachten gegeven en beloften gedaan. Alles wat Hij had gezegd en gedaan viel bij deze groep langzaam maar zeker op een plaats. Ze maakten initieel ruimte voor God. Eerst in een bovenkamer in Jeruzalem waar Gods Geest over hen werd uitgestort. Daarna in de wereld waarin zij leefden. Van Jeruzalem tot Judea, van Judea tot Samaria, van Samaria tot de einden van de aarde. God gaf hen ruimte en deze eerste groep gaf in hun toewijding ruimte aan God.
De gevolgen waren op zijn minst uniek en spectaculair te noemen: in minder dan geen tijd verspreidde het evangelie zich over het gebied rondom de Middellandse Zee. Joden, Grieken en Romeinen hoorden het Goede Nieuws van Jezus Christus' leven, dood, opstanding en Koninkrijk. Het heeft de wereld tot op de dag van vandaag ingrijpend veranderd.
Jonathan Sacks zegt het mooi: "Zoals God zichzelf moest beperken om ruimte te maken voor het eindige, zo moeten ook mensen zichzelf beperken om ruimte te maken voor het oneindige. (…) Het universum is de ruimte die God maakt voor de mens. Het heilige is de ruimte die de mens maakt voor God."
Deze uitspraak laat zien dat 'heiligheid' te maken heeft met 'apart zetten', of in de woorden van Jonathan Sacks: ruimte maken voor God. In het boek Handelingen zien we voorbeelden van een groep mensen die dat gemeenschappelijk en individueel vormgeven. God beperkte Zichzelf tot de mens in het geven van Zijn Geest aan hen. Mensen maakten ruimte voor God in gehoorzaamheid aan het verlangen dat God door Zijn Geest in hun legde. Dit ruimte maken voor God is wat de Bijbel 'heiliging' noemt en kent vele vormen. Het omvat een scala aan levenskeuzes op basis van Gods Woord waardoor mensen op God gaan lijken en hiermee als beelddragers van hun Schepper terugkeren naar hun meest oorspronkelijke identiteit.
Het is mijn verlangen dat we dit najaar door het boek Handelingen geïnspireerd worden door die heiligen op wiens schouders we vandaag als gemeente staan. Die ons voorgegaan zijn door de ruimte die God hen gaf en de ruimte die zij God gaven. Het zijn de beide kanten waarop dit thema opgevat kan worden: als een gebed: 'Geef Ruimte', maar ook als een imperatief: 'Geef Ruimte'. Het is het gebed en de imperatief die nodig zijn in de druk van onze tijd. Een tijd waarin crises gestapeld worden. Een tijd die vraagt om keuzes. Een tijd die onverminderd hard het Goede Nieuws nodig heeft. Een tijd waar de geschiedenissen uit Handelingen ons nieuwe Adem mogen geven voor wat ons als gemeente te doen staat.
Geef Ruimte.
Peter Kruijt
Baptisten-amersfoort.nl/najaar